Ook vandaag blijft het vredegerecht een laagdrempelige rechtbank. Teneinde de nabijheid van de rechtzoekende te verzekeren telt ons land maar liefst 187 vredegerechten verdeeld over 229 zetels.
Niet elk geschil wordt door de vrederechter behandeld: het vredegerecht is een burgerlijke rechtbank. Het vredegerecht behandelt geen strafrecht. Ook andere materies worden behandeld door gespecialiseerde rechtbanken zoals de rechtbank van koophandel de arbeidsrechtbank en de politierechtbank voor respectievelijk handelsgeschillen, sociaalrechtelijke materies en verkeersrecht.
De aard van het geschil bepaalt welke rechter bevoegd is om van de zaak kennis te nemen. Dit noemt men de materiële bevoegdheid van de rechtbank.
De territoriale bevoegdheid regelt binnen welk gebied - welke gemeenten - een rechtbank bevoegd is om recht te spreken. Eens de materiële bevoegdheid van de vrederechter vaststaat, moet bepaald worden voor welk vredegerecht de rechtzoekende zijn vordering moet indienen. Een rechter is slechts bevoegd voor het rechtsgebied dat hem door de wet is toegekend. In het geval van een vredegerecht wordt de territoriale gebiedsomschrijving een kanton genoemd. Merk op dat - hoewel het de vredegerechten zijn die de verkiezingen in de praktijk organiseren - het gerechtelijk kanton niet samen valt met het kieskanton.
Het vredegerecht van het kanton Eeklo is territoriaal bevoegd voor de stad Eeklo en de gemeenten Kaprijke, Lovendegem, Maldegem, Sint-Laureins, Waarschoot en Zomergem.
Bij twijfel kunt u steeds op de griffie informeren.
Met betrekking tot de territoriale bevoegdheid van andere vredegerechten, kan u volgende website raadplegen: www.juridat.be
De algemene regel ( art. 624 Ger. W. ) is dat de vordering kan gebracht worden voor:
- de rechter van de woonplaats van de verweerder of één van de verweerders
- de rechter van de plaats waar de verbintenissen, waarover het geschil loopt, is ontstaan of waar zij wordt of moet worden uitgevoerd
- de rechter van de woonplaats gekozen voor de uitvoering van de akte
- de rechter van de plaats waar de gerechtsdeurwaarder heeft gesproken tot de verweerder in persoon indien noch de verweerder noch in voorkomend geval één van de verweerders een woonplaats heeft in België of in het buitenland.
De territoriale bevoegdheid is soms wat ingewikkeld door afwijkende bijzondere regelingen.
Enkele voorbeelden:
- in geschillen over huur wordt de territoriale bevoegdheid van de vrederechter bepaald door de ligging van het onroerend goed, ongeacht de woonplaats of verblijfplaats van de partijen.
- in geschillen over pacht, wordt de territoriale bevoegdheid van de vrederechter bepaald door de plaats van de bedrijfszetel van de pachter.
als het geschil betrekking heeft op een recht van uitweg, een erfdienstbaarheid of een onteigening, is de vrederechter van de plaats waar het onroerend goed ligt, territoriaal bevoegd.
- voor de aanstelling van een bewindvoerder, is het in hoofdorde de verblijfplaats van de te beschermen persoon die de territoriale bevoegdheid van de vrederechter bepaalt.
- voor de bescherming van een persoon wegens een geestesziekte, is bevoegd de vrederechter van de plaats waar de zieke verblijft.
- inzake ouderlijk gezag en voogdij, bepaalt de woonplaats van de minderjarige de territoriale bevoegdheid van de vrederechter.
- het is de vrederechter van de plaats waar het onroerend goed ligt, die bevoegd is aanwezig te zijn bij een openbare verkoop.
- een vordering betreffende een betwisting over een consumentenkrediet, wordt gebracht voor de vrederechter van de woonplaats van de consument
- hetzelfde geldt voor een vordering in zake nutsvoorzieningen.
Ingeval u twijfelt, is het aangewezen dat u zich vooraf informeert.
